علائم خرابی بلبرینگ گیربکس و نکاتی برای تعمیر آن

بلبرینگ ها در قسمت های مختلف خودرو به کار رفته و بلبرینگ گیربکس قطعه گیربکسی مهمی است که به روان چرخیدن و حذف اصطکاک شفت و چرخ دنده ها و همین طور انتقال قدرت بین قطعات کمک می کند. در این مطلب قصد داریم به طور کامل به بررسی این قطعه و نشانه ها و دلایل خرابی آن بپردازیم. چنانچه بلبرینگ گیربکس اتومبیل شما معیوب باشد، بر عملکرد سایر قطعات تاثیر گذاشته، از این رو عیب یابی و تعمیر یا تعویض به موقع آن اهمیت بالایی دارد.

علائم خرابی بلبرینگ گیربکس

خرابی بلبرینگ گیربکس با نشانه و علائمی همراه است که در ادامه با رایج ترین آن ها آشنا خواهیم شد:

لرزش خودرو

یکی از نشانه های قطعی خرابی بلبرینگ گیربکس، احساس لرزش پشت فرمان خودرو است. البته این مسئله علل گوناگونی دارد که یکی از آن ها خرابی بلبرینگ گیربکس بوده و لزوما هر لرزشی به دلیل خرابی این قطعه نخواهد بود. بلبرینگ گیربکس شفت و چرخ دنده ها را به صورت تراز در یک امتداد قرار می دهد و اگر قطعاتی که با سرعت بالا می چرخند کمی از حالت تراز خارج شوند، لرزشی پشت فرمان حس می شود. همچنین ممکن است خرابی بلبرینگ گیربکس به دلیل ساییدگی شیارهای آن باشد که در این صورت ساچمه ها به جای غلتیدن، از جایشان بلند شده و می پرند و همین مسئله سبب لرزش خودرو می شود.

سر و صدای زیاد

علامت دیگری که بیانگر خرابی بلبرینگ است، سر و صدایی است که در اثر اصطکاک زیاد اجزی آن تولید می شود. این برخوردها و تماس فلز با فلز موجب تولید صدایی شبیه تق تق ، کوبش یا جیر جیر می شود.

افزایش دما

پیشتر گفتیم که خرابی بلبرینگ و عدم وجود روان کننده کافی در شیارهای آن سبب ایجاد اصطکاک بین اجزای مختلف و نیز ساچمه ها می شود. این تماس و اصطکاک گرمایی تولید کرده که منجر به افزایش دمای بلبرینگ و گیربکس می شود.

علل خرابی بلبرینگ گیربکس

علل متعددی برای فرسودگی و خرابی بلبرینگ گیربکس وجود دارد. برخی از دلایل خرابی بلبرینگ به شرح زیر است:

روغنکاری نامناسب

جالب است بدانید علت ۸۰ درصد خرابی بلبرینگ ها، روغن کاری نامناسب آن ها است. نبود روان کننده کافی و استفاده از روان کننده نامرغوب و بی کیفیت، به خرابی بلبرینگ منجر می شود. در برخی مواقع نیز گرم بودن آب و هوا بر عملکرد روان کننده اثر می گذارد.

ورود انواع آلودگی

از دیگر علت های خرابی بلبرینگ گیربکس ورود آلاینده های خارجی مانند خاک، شن، گرد و غبار و تراشه های فولادی به روان کننده یا پاک کننده است.

نصب نادرست

اگر بلبرینگ ها در جای نامناسبی نصب شده باشند یا قرارگیری شان روی حلقه چرخان درست نباشد، با گذشت زمان دچار ساییدگی و فرسایش شده و خراب می شوند.

تراز نبودن بلبرینگ

تمام اجزای بلبرینگ باید با شفت ها و چرخ دنده ها بدون کمترین زاویه و انحرافی در یک راستا باشند. خم شدگی شفت ها، تراز نبودن اسپیسرها و مهره های کولت و نصب نادرست قطعات از جمله عواملی هستند که گرم شدن بیش از حد و معیوب شدن بلبرینگ را در پی دارد.

ساییدگی و پوسیدگی اجزا

کم بودن روان کننده و حرکت سریع ساچمه های بلبرینگ می تواند به مرور سبب ساییدگی شیار و حتی ساچمه ها شود. همین مسئله در نحوه چرخش بلبرینگ اختلال ایجاد کرده و به این ترتیب روان کننده تازه ای وارد نمی شود که این موضوع طول عمر بلبرینگ را کاهش می دهد.

خوردگی

رطوبت، گرمای زیاد، اسید و یا استفاده از گریس بی کیفیت و نامرغب منجر به ایجاد خوردگی سطح فلز ساچمه ها و شیار بلبرینگ شده و از دیگر دلایل خرابی و فرسودگی بلبرینگ گیربکس به شمار می رود.

شکستگی یا ترک خوردگی

ضربه مستقیم چکش به رینگ بلبرینگ یا فشاری که هنگام نصب و جدا کردن به آن وارد می شود، ممکن است ترک های کوچکی روی آن ایجاد کرده یا حتی باعث شکستگی رینگ شود که نتیجه آن خرابی کامل بلبرینگ گیربکس است. البته گاهی نیز گرمایی که در اثر اصطکاک تولید می شود، می تواند علت ایجاد این ترک ها باشد.

دمای بیش از حد

دمای بلبرینگ ممکن است به دلیل افزایش دمای محیط، اصطکاک و ناکافی بودن روان کننده افزایش یابد. افزایش دمای بلبرینگ گریس و خاصیت روان کنندگی آن را از بین برده و روغن های روان کننده موجود در گریس نیز در اثر اکسیداسیون از بین می رود و باقی مانده آن ماده صابونی خشکی است که عملکرد بلبرینگ را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین این دمای بالا می تواند به ذوب شدن فلز بلبرینگ گیربکس منجر شده و در نهایت سبب خرابی آن شود.

بار بیش از حد

سنگین بودن بار داخلی و نیز نصب نادرست که موجب بروز مشکل در اتصالات بلبرینگ می شود، از دیگر علل خرابی این قطعه به شمار می رود.

در صورت خرابی بلبرینگ گیربکس چه کنیم؟

خرابی بلبرینگ گیربکس از جمله مشکلات جدی خودرو بوده که باید در اولین فرصت نسبت به رسیدگی و رفع آن اقدام نمایید. در برخی مواقع شرایط ساده تر بوده و با روانکاری یا تمیز کردن بلبرینگ مشکل بر طرف می شود و دیگر نیازی به تعمیر یا تعویض این قطعه نیست؛ خرابی و فرسودگی سطحی را نیز می توان با تعمیر بر طرف کرد اما اگر این قطعه کاملا معیوب شده باشد، تنها راه چاره تعویض آن با بلبرینگ سالم است.

عواقب تعمیر نکردن بلبرینگ گیربکس معیوب

عدم تعمیر یا تعویض به موقع بلبرینگ گیربکس معیوب می تواند به لرزش غیرعادی خودرو، تولید صداهای غیر طبیعی، شکستن اتصالات چرخ یا مشکل در تعویض دنده و رانندگی پرخطر منجر شود. از آن جایی که بلبرینگ در مجاورت قطعات دیگر قرار دارد، خرابی آن روی سایر قطعات نیز اثر گذاشته و عملکرد گیربکس را نیز با مشکل مواجه می سازد.

نکات افزایش طول عمر بلبرینگ گیربکس

سرویس دوره ای از جمله اقدامات مهمی است که در پیشگیری از بروز مشکل و شناسایی به موقع قطعات معیوب موثر است. بنابراین هر چند وقت یک بار بلبرینگ ها را بررسی کنید تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری کرده و تا حد امکان مانع از تعویض این قطعه شوید و با تعمیر درست و اصولی توسط تعمیرکار مجرب در هزینه ها صرفه جویی کنید.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، روانکاری به موقع بلبرینگ ها است. این کار از خشک شدن سطوح این قطعه جلوگیری می کند.
رانندگی درست و اصولی نیز عامل دیگر افزایش طول عمر این قطعه به شمار می رود. با دقت به درست جا رفتن دنده هنگام تعویض از وارد شدن فشار بیش از حد به بلبرینگ ها جلوگیری کنید. همچنین تا حد ممکن از چاله و دست انداز عبور نکرده یا حداقل هنگام عبور از سرعت خود بکاهید.

جمع بندی

در این مقاله با نقش بلبرینگ گیربکس در خودرو آشنا شدیم و دانستیم که هم ترازی شفت ها و چرخ دنده ها و همین طور انتقال نیرو به گیربکس از وظایف این قطعه به شمار می رود. همچنین علل و نشانه های خرابی این نوع از بلبرینگ را بررسی کردیم و به توضیح راهکارهایی برای افزایش طول عمر بلبرینگ گیربکس پرداختیم. اگر ایراد این قطعه در حدی بود که چاره ای جز تعویض آن نداشتید، می توانید برای خرید بلبرینگ گیربکس پراید و نیز سایر بلبرینگ های خودرو مانند بلبرینگ چرخ جلوی ۴۰۵، بلبرینگ چرخ عقب پیکان، بلبرینگ چرخ جلوی ۲۰۶، بلبرینگ توپی چرخ عقب ۴۰۵-ABS به مراکز معتبر فروش لوازم جانبی خودرو یا فروشگاه های اینترنتی قطعات یدکی مراجعه کنید.